Dış Gebelik Hakkında Bilinmesi Gerekenler

Hiç şüphesiz hamilelik dönemi bir kadının hayatındaki en önemli dönemlerden biri. Hamilelik haberinin alınmasından doğuma kadar geçen süreçte anne adayları büyük bir heyecan yaşar. Ancak bazen bu heyecanın yarıda kalmasına neden olan talihsiz durumlar ortaya çıkabilir. Bu durumlardan biri de dış gebeliktir. Peki, dış gebelik nedir, hangi belirtiler karşısında dış gebelikten şüphelenmeliyiz, gelin bir göz atalım.

Dış gebelik nedir?

Gebelik her zaman döllenmiş bir yumurta ile başlar. Normal şartlarda döllenmiş yumurta rahmin iç yüzeyine yapışır. Bu hamilelik sürecinin başladığına işaret eder. Dış gebelik ise döllenmiş bir yumurta uterusun dışında yerleşip burada büyümeye başladığında ortaya çıkan ve tıbbı açıdan anne adayı için son derece tehlikeli olabilecek bir duruma verilen isimdir. Aynı zamanda ektopik gebelik olarak da adlandırılan dış gebelik normal bir şekilde ilerleyemeyecek bir hamilelik sürecidir. Döllenmiş yumurtanın rahim dışında yaşama ihtimali yoktur. Eğer kısa süre içinde tedavi edilmezse, bireyin hayatını tehdit edecek kanamalara yol açabilir.

Neden dış gebelik olur?

Dış gebelik yaşanmasının çeşitli faktörleri olabilir. İlk olarak daha önce yaşanmış bir dış gebelik varsa, bu durumun tekrarlanması sık rastlanan bir durumdur. Bel soğukluğu ya da klamidya gibi cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar fallop tüplerinde iltihaplanmaya ve deformasyonlara yol açabileceği için dış gebelik riskini arttırabilir.

Yine bazı araştırmalara göre tüp bebek tedavisi ya da benzer doğurganlık tedavileri geçirmiş olan anne adaylarında dış gebelik riskinin daha fazla olduğu görülmüştür. Kapalı veya hasarlı bir fallop tüpünü düzeltmek için yapılan bir ameliyat türü olan tubal cerrahi de dış gebelik riskini arttıran prosedürler arasında yer alır.

Bazı doğum kontrol yöntemleri de dış gebeliğe yol açabilir. Örneğin rahim içi araç yani RİA kullanan bireyler hamile kalırsa, dış gebelik ihtimali normalden çok daha yüksek olabilir. Kalıcı bir doğum kontrol yöntemi olan tüp ligasyonu ya da halk arasında bilinen ismiyle tüplerin bağlanması sonrası da dış gebelik daha kolay gelişebilir. Sigara alışkanlığı olan anne adaylarında da dış gebelik riski yüksektir.

Dış gebelik belirtileri ve tipleri nelerdir?

Bireyler başlangıçta dış gebeliği fark etmeyebilirler. Bazı vakalarda tıpkı normal bir hamilelik sürecinde olduğu gibi adet görmemek, meme hassasiyeti ve mide bulantısı gibi belirtiler olabilir. Hatta bu dönemde yapılacak bir hamilelik testinin sonucu da pozitif olarak gelebilir. Döllenmiş yumurta geliştikçe dış gebeliğin belirtileri iyice belirgin hale gelecektir. Genellikle ilk uyarılar hafif vajinal kanama ve pelvik ağrı olarak kendini gösterebilir. Fallop tüpünden sızan kan bireyde omuz ağrısı veya sık sık tuvalete çıkma ihtiyacı olarak ortaya çıkabilir.

Esas olarak belirtiler kanın nerede toplandığına ve hangi sinirlerin zarar gördüğüne bağlıdır. Karnın tek tarafında meydana gelen sert ağrı, karnın alt tarafında bıçak saplanmasına benzer ağrı, kilo kaybı, baş dönmesi ve bayılma da dış gebeliğin diğer belirtileri arasındadır. Hayatı tehdit eden bir durum olduğundan vajinal kanamanın eşlik ettiği şiddetli karın veya pelvik ağrısı, aşırı baş dönmesi veya bayılma ve omuz ağrısı gibi dış gebeliğin herhangi bir belirtisini gösteren bireyler acil olarak tıbbi yardım almalıdır.

Dış gebelik nasıl önlenir?

Dış gebeliği önlemenin garantili bir yolu yoktur ancak riski azaltmak mümkündür. Cinsel partner sayısını sınırlamak, cinsel ilişki yoluyla bulaşabilecek enfeksiyonları önlemek için prezervatif kullanmak bunlardan biridir. Ayrıca sigara alışkanlığı bırakmak da riskin azalmasında yardımcı olabilir.